Turbulente tijden
In de barok groeit en bloeit de wereldhandel en ontstaat er een uitgesproken burgerlijke cultuur. Maar de barok is ook een periode van diepgewortelde sociale crisis. De kerkelijke en wereldlijke elite probeert haar machtspositie te versterken. Barokkunst ontstond steeds ‘in opdracht’ en werd ingezet als wapen om mens en maatschappij te sturen en te controleren.
Tuinen
Al sinds oudsher is de tuin de belangrijkste metafoor voor controle van de mens op de natuur. Vanaf de 16de eeuw schakelen aristocraten kunstenaars en architecten in om de tuin en het landschap te overladen met spectaculaire effecten: aangelegde labyrinten, kunstmatige grotten, trompe-l’oeils, fonteinen die nepvogels laten zingen, namaakruïnes…. Deze exclusieve baroktuin is een statussymbool, een soort pre-pretpark dat de bezoekers moet verrassen en entertainen. De aristocratische tuin wordt een bestemming, een sociale plaats waar mensen elkaar ontmoeten, ervaringen delen en uitwisselen.
Naast de speeltuin van de rijken ontstaat op het einde van de 16de eeuw een tweede soort tuin: de botanische tuin. Het is een plek waar kennis en wetenschap worden gedeeld. In deze inclusieve tuin is er veel aandacht voor het classificeren en ordenen van planten. Zo hopen de wetenschappers grip te krijgen op de geheimen van de natuur. En dankzij de geneeskundige eigenschappen van planten hopen ze het menselijk gedrag te beïnvloeden.
De eeuwenoude parkomgeving van het Middelheimmuseum is een combinatie van een parktuin en een botanische tuin. Nu is het een sociale ruimte waar mensen samenkomen om te ontspannen, elkaar te ontmoeten en om kunst te bekijken.
Ervaring en beweging
‘Ervaring’ is de emotionele kick van een eenmalige gebeurtenis, maar ook de herhaling die leidt tot meer inzicht. De barokkunst beweegt de toeschouwer ‘van binnenuit’. De uitbundige beweging in de barokkunst maakt hem tot deelnemer aan het werk: de toeschouwer wordt de medeplichtige van het kunstwerk.
Experience Traps: 16 kunstenaars leiden je om de tuin
In deze tentoonstelling proberen hedendaagse kunstenaars onze fysieke en mentale ervaringen te sturen. Daarvoor gebruiken ze stijlmotieven zoals de grotto, de ruïne, de fontein en het labyrint. Die motieven laten toe om op speelse, maar tegelijk kritische manier naar ‘kunst in opdracht’ te kijken. Ze proberen – in ware baroktraditie – het publiek te beduvelen, te verrassen, te imponeren of te verleiden.
Experience Traps stelt tegelijkertijd kritische vragen bij de hedendaagse ervaringsmaatschappij en beleveniseconomie. We verwachten tegenwoordig dat elke activiteit een unieke beleving is, die liefst ook nog authentiek is en waar een goed verhaal aan kleeft. Zo proberen we ons, onder andere via sociale media, te positioneren tegenover de andere(n).
Publicatie
De publicatie Experience Traps neemt je mee op een wandeling door de baroktuin. Het is een dynamisch boek dat een beeld schetst van een woelige wereld in een tijd van tegenstellingen, eclecticisme en theatraliteit, bedoeld om de toeschouwer in vervoering te brengen.
- Uitgegeven door Motto Books
- Met bijdragen van Laura Herman, Pieter Boons, Caroline Bastiaens
- NL/ENG
- Te koop in de museumshop
- 25 eur
De kunstenaars
William Forsythe (US) treedt op als kunstenaar en co-curator. Hij integreert ook enkele van zijn bekende choreographic objects in het project en veroorzaakt hiermee een beweging bij de toeschouwer.
Andere kunstenaars die een nieuw of bestaand werk zullen presenteren voor de tentoonstelling zijn Mike Bouchet (US), Monster Chetwynd (UK), Jeremy Deller (UK), Spencer Finch (US), Gelatin (A), Ryoji Ikeda (JP), Bertrand Lavier (FRA), Louise Lawler (US), Bruce Nauman (US), Recetas Urbanas (ESP), Monika Sosnowska (PL), Adrien Tirtiaux(BE), Dennis Tyfus (BE), Andra Ursuta (RO) en Ulla von Brandenburg (D).
Sinds een aantal jaren onderzoekt het Middelheimmuseum in zijn programmatie de grenzen van de beeldhouwkunst met sculpturale performances. Tijdens het openingsweekend krijg je acties en performances van Monster Chetwynd, Gelatin, Ulla von Brandenburg en Dennis Tyfus te zien.
Praktisch
- Van 1 juni t/m 23 september 2018
- Toegang gratis
Rondleidingen
Voor individuele bezoekers
Volwassenen en gezinnen met kinderen van 6 tot 12 jaar:
- 10 juni, 8 juli, 12 augustus, 9 september 2018
- Van 14 tot 16 uur
- Vertrek aan het kasteel
- Gratis
Voor volwassenen:
- 21 juni, 19 juli en 16 augustus 2018
- Van 18 tot 20 uur
- Vertrek aan het kasteel
- Gratis
Voor groepen en scholen
Rondleidingen in de expo Experience Traps kunnen enkel online geboekt worden:
- € 75 per gids. Duur rondleiding: 2 uur.
Extra bij de expo
- Gratis bezoekerstekst (pdf)
- Introfilm in hal van het kasteel
- Digitale tour in de Antwerp Museum App
Partners
Het werk van Bruce Nauman werd verworven dankzij de steun van:
En de Middelheim Promotors
Ackermans & van Haaren, Argo Law, Art Secure by Vanbreda Risk & Benefits, BASF, BNP Paribas Fortis, CMB, Cordeel, Delen Private Bank, Deloitte, Deme, EY, Grant Thornton, Hubo, Hugo Ceusters, inno.com, KBC, Laurius, Leasinvest Real Estate, Pamica, SipWell, Soudal, Havenbedrijf Antwerpen
De Nor werd gerealiseerd met de steun van FVWW Architecten, Van Den Weghe en Zuidervaart.
De tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt met de steun van:
Baroque Festival Card
De Baroque Festival Card geeft gratis toegang tot alle expo's van Antwerpen Barok 2018. Rubens inspireert en Monumentale Kerken. De kaart is 48 uur geldig en kost € 25 en wordt verkocht in de bezoekerscentra aan de Grote Markt & in het Centraal Station, in het Rubenshuis en online.
Over Antwerpen Barok 2018
De tentoonstelling Experience Traps maakt deel uit van het stadsfestival 'Antwerpen Barok 2018. Rubens inspireert'. Het volledige programma vind je op www.antwerpenbarok2018.be.
